คุณชวน หลีกภ้ย เขียน"เย็นลมป่า" ถึงชีวิต ความเป็นไปของคนที่คุณชวนรู้จัก
บางคนเป็นเพื่อนตั้งแต่เด็กน้อย บางคนเป็นเพื่อนร่วมแนวทางการเมืองด้วย
บางคนเป็นชาวบ้านที่คุณชวนรู้จักมักคุ้นด้วย ต่างขอคำปรึกษาจากคุณชวน
จะดำรงชีวิต มีชีวิตต่อไปได้อย่างไร ในสถานการณ์บ้านเมืองอยู่
ภายใต้การปกครองรัฐบาลเผด็จการหอยเน่า ข้าราชการประจำ
ข้าราชการทหารมีอำนาจเหนือความปลอดภัย เหนือสวัสดิภาพของชาวบ้าน
ที่จะถูกบันทึกการตายเป็นพวกต่อต้านรัฐบาล พวกคอมมิวนิสต์
พวกนักการเมืองสูญเสียอำนาจ....
"สมเป็นเพื่อนเกลอของผมมาตั้งแต่เด็ก เมื่อไม่นานนี้มานี้ สมเขียนจดหมายสั้น ๆ ถึงผมฉบับหนึ่ง ขอปรึกษาในปัญหาสำคัญ ซึ่งเขาไม่กล้าบอกเล่ามาในจดหมาย ผมจึงเดินทางกลับไปพบสมที่บ้าน...."
สมเพื่อนคุณชวน เป็นผู้ใหญ่ของหมู่บ้านเล็ก ๆ ที่มีลูกบ้านประมาณ 70 ครอบครัวที่เขาต้องดูแล รับผิดชอบ พี่ชายของสมถูกยิงตายหน้าบ้านกลางดึก โดยชายฉกรรจ์ ประมาณ 10 คน ออกจากป่ามายิงพี่ชายของเขาในฐานะเป็นนักเลง ที่อาจจะทำความเดือดร้อนให้ชาวบ้านได้ สมยอมรับว่าพี่ชายของเขาเคยมีประวัติร้ายกาจมาก่อน แต่ได้กลับเนื้อกลับตัวเป็นคนดีแล้ว ถึงแม้ว่าเขาจะเป็นผู้ใหญ่บ้าน เขาก็รู้สึกกลัวว่ากลุ่มที่ฆ่าพี่ชายเขา อาจจะฆ่าเขาอีกเพื่อตัดหนทางแก้แค้นก็ได้.....
หลังจากพี่ชายสมเสียชีวิตไปแล้ว กลุ่มชายฉกรรจ์เหล่านั้นได้พบกับเขากลางดึกเพื่อปรับความเข้าใจ ไม่ให้อาฆาตแค้นต่อกัน พวกเขาจะไม่ทำอะไรสมอีก ขออย่างเดียวผู้ใหญ่สมจะไม่นำเรื่องของพวกเขาไปรายงานให้อำเภอรู้เรื่อง อย่าบอกตำรวจ....
ถึงเขาจะไม่บอกกำนัน นายอำเภอก่อน แต่กำนันก็ตามผู้ใหญ่สมไปพบนายอำเภอ สมไม่เข้าใจว่านายอำเภอรู้เรื่องนี้ได้อย่างไรว่าเขาไปพบพวกในป่า สมยอมรับกับนายอำเภอว่าเขาได้ไปพบคนในป่าจริงเพื่อความอยู่รอดของเขาและครอบครัว นายอำเภอบอกเข้าใจ แต่ท่าทางมีความสงสัย ระแวงเขา นายอำเภอไม่เชื่อว่าเขาไปพบพวกในป่าเพื่อพูดถึงเรื่องพี่ชายของเขาอย่างเดียว แต่ก็ปลอบใจไม่ให้เขาหวาดกลัวคนในป่า และให้บอกเล่า รายงานทุกเรื่องที่รู้ให้ทางการทุกครั้ง....
เรื่องนี้ไม่ใช่เกิดขึ้นกับผู้ใหญ่สมคนเดียว หรือหมู่บ้านของเขาแห่งเดียว แต่เกิดขึ้นที่หมู่บ้านอื่นในอำเภอนี้เนกัน หลังจากมีคนในป่าแวะเวียนมาในหมู่บ้าน ในตำบล กองทหาร อาสาสมัครเข้ามารักษาการในหมู่บ้าน ในอำเภอนี้ ก็ต้องระมัดระวังตัว ยกย้ายไปที่อื่นที่ปลอดภัยมากกว่า เช่นกัน
เวลานี้เขาต้องระวังคนในป่าจะสงสัย ระแวงเขาเป็นพวกอำเภอ และการจับผิดของนายอำเภอว่าเขาเป็นพวกในป่าหรือสายในป่า เขาอาจจะถูกเก็บจากฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งที่เคยเกิดขึ้นมาแล้ว เขาไม่รู้จะทำอย่างไร จึงต้องเขียนจดหมายไปปรึกษาคุณชวน หลีกภัยเพื่อนของเขา
"
เมื่อเร็ว ๆ นี้สมได้ข่าวจากชาวบ้านตำบลละมอพูดกันว่า พวกในป่าออกมาสั่งให้ อส.ในตำบลนั้นลาออกทั้งหมด โดยบอกว่า เรื่องอะไรมารับจ้างตายวันละ 30 บาท"
ด้วยความสับสนที่เกิดขึ้น ทำให้สมต้องเขียนจดหมายถึงคุณชวน หลีกภัยขอพบและขอปรึกษาด้วย เพราะเขาหาทางออกให้กับตนเองไม่ได้ อยู่ในสภาวะ"หนีเสือปะจรเข้" ลาออกเพื่อไม่ให้พวกในป่าระแวงสงสัย แต่นายอำเภออาจจะปักใจเชื่อว่าเขาคือพวกในป่าก็ได้ นักการเมืองที่สูญเสียอำนาจ ชาวบ้านที่ต้องการอยู่รอดมีชีวิต จะต้องไต่ลวดความสมดุลระหว่างพวกในป่ากับเจ้าหน้าที่ของรัฐ สมกับคำพูดว่า หนีเสือปะจรเข้ หรือ ระหว่างเขาวัว เขาควายเลย...
