วนิดา ตันติวิทยาพิทักษ์ - คนเดือนตุลา"ดี" ที่จากไป

อาลัย คุณมด วนิดา ตันติวิทยาพิทักษ์ คนดีที่จากไป
Posted by amalit1990 , ผู้อ่าน : 22 , 16:36:13 น.
พิมพ์หน้านี้

เมื่อวานนี้ สังคมไทยได้สูญเสีย บุคคลสำคัญคนหนึ่งไป

คือคุณ "มด วนิดา ตันติวิทยาพิทักษ์" นักต่อสู้เพื่อมวลชน คนสำคัญคนหนึ่ง

ผมเองนั้นเป็นคนช่วงหลัง คนเดือนตุลา ผมจึงทราบชื่อของท่านเป็นครั้งแรกจาก

การต่อสู้ เพื่อชาวบ้านปากมูล

การต่อสู้เพื่อประชาชน ของคุณมด นั้น เป็นแบบอย่างที่ดีอย่างมากของคนหลายคน

รวมทั้งผม

จากเมื่อวานนี้ผมได้ไปศึกษางานเรื่อง ป่าชายเลน ที่ อุทยานแหลมผักเบี้ย เพชรบุรี

ผมทราบข่าวนี้นับเป็นเรื่อง ที่ตกใจมาก

การจากไปของคนดีๆอย่างนี้

เป็นที่น่าเสียดายสำหรับสังคมไทย

****************************************************************

รวมบทสัมภาษณ์ "มด" ในความทรงจำ จากประชาไท

วนิดา เป็นคนซึ่งเกิดมาในตระกูลชนชั้นกลาง มีฐานะดีพอสมควร พี่น้องทุกคนมีการศึกษาดี บิดามารดาก็เป็นคนเชื้อสายจีน แต่ทั้งก๊กจงรักภักดีต่อเมืองไทย บ้านเมืองไทย และพี่น้องแทบทุกคนอุทิศชีวิตเพื่อสังคม แต่มดนี่แหวกแนวมากกว่าพี่น้องคนอื่นด้วยการเริ่มไปทำงานกับกรรมกรที่ถูกเอาเปรียบ เรียกว่าเป็นชนชั้นกลางรุ่นแรกที่ไปทำงานกับกรรมกรที่ถูกเอาเปรียบ หลังจากนั้นก็ไปทำกับชาวไร่ชาวนาปลายอ้อปลายแขม

สิ่งที่ต่างจากภาคประชาชนคนอื่นๆ คือ เขาเป็นชนชั้นกลางแต่มาอยู่กับชนชั้นล่างด้วยความอ่อนน้อมถ่อมตน เรียนรู้จากชนชั้นล่างจนรู้ภูมิธรรมชาวบ้าน วัฒนธรรมชาวบ้าน พูดภาษาลาวอีสานไม่ได้แต่เข้าใจวัฒนธรรมลาวอีสานดีที่สุด แล้วคนอีสานทั้งหมดเคารพนับถือน้ำใจมด เขาไม่ได้ตั้งตัวเป็นผู้นำเลย เป็นที่ปรึกษาการชุมนุมต่างๆ ปรึกษาหารือกันโดยสามัคคีธรรม มีขันติธรรม แม้กระทั่งมาอยู่รอบๆ ทำเนียบ จะถูกรัฐบาลรื้อเต็นท์ รื้อบ้าน เขาก็ไม่เคยต่อสู้ด้วยความรุนแรง

เช่นเดียวกัน ปากมูนถูกรังแกร้อยแปด มดเป็นอันหนึ่งอันเดียวกับชาวบ้าน อันนี้เป็นสิ่งที่พวกเราที่เป็นชนชั้นกลางน่าจะภูมิใจและน่าจะเอาอย่าง เพราะฉะนั้นการสูญเสียมดเป็นการสูญเสียที่สำคัญ และมดนั้นอย่านึกว่าเขาไม่เครียด เพราะส่วนมากมันไม่ได้รับชัยชนะ ส่วนมากแพ้ แต่เขาก็มีขันติธรรม และภายหลังเขามาเจริญสมาธิภาวนาเพื่อให้จิตใจสงบ ซึ่งทำให้หายเครียด

แม้มา 2 ปี หลังก็โดนโรคมะเร็งทำร้าย เขาก็เจริญภาวนา รู้เท่าทันโรคาพยาธิ พร้อมที่จะรับความตาย ผมไปเยี่ยมเขา 2 วันก่อนตาย ก็พูดให้เขาฟังเลยว่ามดได้ทำคุณงามความดีมาตลอดชีวิต มดจะไปเมื่อไหร่ก็ไม่รู้ ปล่อยไปตามความเป็นไปเช่นนั้นเอง จะอยู่หรือตายไม่สำคัญ พระพุทธเจ้าตรัสว่าไม่ได้แปลว่าคนอายุยืนจะดีกว่าคนอายุสั้น คนที่มีอายุและมีพลังแห่งชีวิตในการรับใช้ผู้ยากไร้ ธรรมะย่อมจะชนะอธรรม แม้เวลานี้เรายังแพ้ ยังแพ้ผู้ฉ้อฉล แพ้นักการเมือง แพ้ผู้อยู่ข้างบน แต่วันหนึ่งเราจะชนะ ไม่มีที่จะเป็นอย่างอื่น ธรรมะย่อมชนะอธรรม มารจะต้องพ่ายแพ้ ไม่ว่ามารจะในรูปของไอ้หมักหรือมาในรูปทักษิณอะไรอย่างนี้ ก็แพ้ไปทั้งนั้น มดจะตายไปมีความสุข เพราะเขาได้ต่อสู้มาด้วยสันติวิธี ด้วยอหิงสธรรม ด้วยสันติธรรม

สุลักษณ์ ศิวรักษ์

นักคิด นักวิชาการอาวุโส

วันนี้ มดเขาไปสบายแล้ว มดไปด้วยความอบอุ่น มดเป็นที่รักของคนทั่วไป ไม่ได้เป็นที่รักอย่างเดียวเท่านั้น แต่เป็นทั้งที่รักและเคารพ

ผมรู้จักมดมาเกือบ 20 ปี และผมถือว่าเป็นบุญของผม ที่ตามปกติแล้วคงจะไม่โคจรมาพบกัน การได้มาพบกับมดนั้น มดเป็น ‘ผู้ให้’ ผมมากกว่าผมเป็นผู้ให้เขา มดอาจจะไม่รู้ตัวว่าให้อะไรแก่ผม แต่ผมรู้ีดี... สิ่งที่มดให้ผม และสิ่งที่ผมยอมรับความดีความงามของมด มันทำให้ชีวิตของผมมีความสุขมากขึ้น มันทำให้ชีวิตของผมมีความสมบูรณ์มากขึ้น

มดจากเราไป เมื่อวานผมไปเยี่ยมอยู่ ได้เห็นใบหน้าได้เห็นอากัปกิริยาแล้ว รู้สึกว่ามดเหนื่อยมามากแล้วชีวิตนี้เป็นนักต่อสู้ เป็นนักเคลื่อนไหว นักปฏิบัติ สิ่งที่มดต่อสู้นั้นไม่ใช่ต่อสู้เพื่อทรัพย์สิน ไม่ได้ต่อสู้เพื่อผลประโยชน์ หรือเพื่อครอบครัวเพื่อนฝูง แต่เขายึดถือหลักการ เขายึดถือปรัชญาชีวิต

มันเป็นการง่ายสำหรับคนที่ร่ำรวยแต่ให้กับคนจน แต่สิ่งที่มดให้นั้นไม่ใช่ทรัพย์สินหรือสิ่งของ สิ่งที่มดให้กับคนทั่วไปคือ ให้เขายืนหยัดต่อสู้ มดต่อสู้มาตลอดชีวิตในเรื่องสิทธิมนุษยชน ต่อสู้เพื่อคนจน คนยากไร้ คนด้อยโอกาส คนเสียสิทธิ คนถูกรังแก คนที่ไม่ได้รับความยุติธรรม ซึ่งยังมีอยู่ในประเทศไทยอีกมากมาย

วันนี้เรามาเคารพศพของ ‘วนิดา’ หรือ ‘มด’ เพื่อนรักของเรา และเรารำลึกถึงคุณความดีที่เขาทำมาตลอดชีวิต และพวกเราทั้งหลายถ้าสามารถทำได้เพียงครึ่งหนึ่งของที่มดทำมาในระยะ 30 กว่าปี เราก็คงจะไปสบาย ผมขอให้บุญกุศลที่มดทำมาในชีวิตนี้… ทำจนกระทั่งเขาเสียไป… ทำจนหมดแรงไป… ขอให้บุญกุศลนี้ นำมดไปสู่สัมปรายภพ

อานันท์ ปันยารชุน

อดีตนายกรัฐมนตรี

การสูญเสียพี่มดมันไม่ใช่เรื่องของพวกเราอย่างเดียว เขามีบทบาทในฐานะผู้นำการเคลื่อนไหวหลายเรื่องด้วยกัน คือ แกเป็นนักเคลื่อนไหวด้านสิทธิมนุษยชนที่คนไม่ค่อยได้ให้ความสำคัญนักคือเรื่องสิทธิของผู้หญิง แต่เป็นสิทธิของผู้หญิงที่เกี่ยวข้องกับประเด็นปากท้อง เรื่องความเป็นธรรม ดังที่พี่มดได้ต่อสู้ร่วมกับพี่น้องปากมูน

นอกจากนี้ พี่มดยังเป็นผู้นำนักเคลื่อนไหวที่ลงไปทำงานกับชาวบ้าน คนจน ที่ปากมูนก็ดี สมัชชาคนจนก็ดี มันคือขบวนเคลื่อนไหวทางสังคมแบบใหม่ หลังจากที่ขบวนการของพรรคคอมมิวนิสต์มันหายไป พี่มดมีคุณูปการในการทำให้เครือข่ายเป็นเครือข่ายแบบเสมอหน้า และไม่เป็นผู้นำเดี่ยว เพราะพี่มดพูดเสมอว่าผู้นำเดี่ยวไม่ตายก็ขายตัว เราจะเห็นว่าแกไม่ค่อยได้ให้สัมภาษณ์หนังสือพิมพ์ ไม่ได้ชี้นำชาวบ้าน แบบอย่างการเคลื่อนไหวแบบนี้เกิดจากประสบการณ์แบบขบวนการสังคมนิยมที่แกสั่งสมมา รวมถึงการจัดตั้งทั้งหลาย

อย่างไรก็ดี ในส่วนของขบวนการเคลื่อนไหวก็มีผู้นำใหม่ๆ ขึ้นมาเสมอ ช่วงพี่มดป่วยก็ไม่ได้ทำงานตั้ง 1 ปีเต็ม ชาวบ้านก็ไม่รู้ว่าพี่มดป่วยมาก แต่แกบอกตลอดว่ามันต้องไปได้ ขบวนการซึ่งไม่มีผู้นำที่ชาวบ้านให้ความเคารพนับถือมันก็ต้องพิสูจน์ว่ามันจะไปได้ไหม ผ่านมาซักพักแกก็บอกว่ามันไปได้จริงๆ เรื่องปากมูนแม้จะอยู่ในช่วงเผด็จการทหารยังไงก็แล้วแต่ ชาวบ้านก็ยังลุกขึ้นมาสู้ น้องๆ รุ่นใหม่ๆ ก็มาทำงานกับชาวบ้านแทนแก

ประภาส ปิ่นตบแต่ง

อาจารย์คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

มด สมเป็นศิษย์เก่าธรรมศาสตร์ เพราะท่านอดีตอธิการบดีธรรมศาสตร์พูดเรื่อง ‘ความดี ความงาม ความจริง’ ผมคิดว่ามดมีสิ่งเหล่านี้หมด มดสู้เพื่อความจริง สู้เพื่อความดี และมีความงาม ผมแทบจะหาที่ตำหนิไม่ได้ หายากมากสำหรับผู้หญิงนักต่อสู้ที่ผมรู้จักที่จะไม่มีตำหนิเลย

คำว่าไม่มีตำหนิคือ การต่อสู้ของเขาเกี่ยวกับสิทธิของประชาชน สิทธิของชาวบ้าน สิทธิของชุมชน เรื่องเขื่อน เรื่องสิ่งแวดล้อม มดไม่ได้ทำเพื่อตัวเอง มดไม่มีผลประโยชน์ใดๆ แต่ทุกจุดที่มีประชาชนเคลื่อนไหวในเรื่องสิทธิเสรีภาพ ถูกรังแก มดจะไปอยู่ตรงนั้น

มดเป็นคนที่มีความดี ความงาม และความจริง ถ้าผมเป็นคริสตศาสนิกชน ผมคิดว่า มดเป็นนักบุญได้ ความดีของมด ความงามของมด และการเข้าถึงความจริง คือความพร้อมของผู้หญิงคนนี้ ถ้าเป็นไทยก็เรียกวีรสตรี ผมคิดว่าผมพูดความจริงเพราะผมรู้จักผู้หญิงที่เป็นนักต่อสู้หลายคน มดสะอาด และทุ่มเททั้งชีวิตในเรื่องสิทธิและเสรีภาพของประชาชน

ความสะอาดของมดดูได้จากทุกคนที่มดขอให้ช่วยเพื่อคนจน ไม่มีใครปฏิเสธมด ไม่ว่าคุณอานันท์ ปันยารชุน อ.สุลักษณ์ ศิวรักษ์ อ.ประเวศ วะสี อ.นิธิ เอียวศรีวงศ์ หมอเสม พริ้งพวงแก้ว และผม เราไม่เคยกล้าปฏิเสธมดเลยไม่ว่าโทรมาดึกดื่นแค่ไหน เพราะมดจะโทรมาเพื่อขอให้ช่วยคนยากจน ช่วยประสานงาน การที่มีคนคนหนึ่งมาขอให้เราช่วย หลายครั้งหลายครา แล้วเราไม่เคยคิดที่จะปฏิเสธเลย แสดงว่าเราต้องมีความรู้สึกกับคนคนนี้พิเศษมากใช่หรือเปล่า

คนที่ต่อสู้เพื่อประชาชน บางคนเรารู้สึกรำคาญ บางคนเรารู้สึกว่ามีผลประโยชน์อยู่บ้าง แต่สำหรับมด มันคลีนมาก กล้าหาญด้วย และเป็นห่วงแม่ เป็นห่วงพ่อ มดรักษาน้ำใจของพ่อแม่ ไม่เคยบอกว่าตัวเองไปทำอะไร ตัวเองทำงานกับประชาชนอย่างเต็มที่ขณะเดียวกันก็ไม่ทิ้งความรักและความอบอุ่นที่พ่อแม่ให้กับตัว และที่แปลกคือ ตระกูลนี้เป็นนักต่อสู้เกือบทั้งตระกูล แต่มดคงเด่นที่สุด ตรงที่เขาเสียสละ ผมเชื่อว่าผมไม่ได้พูดเว่อร์เกินไป

พิภพ ธงไชย

ที่ปรึกษาคณะกรรมการรณรงค์เพื่อประชาธิปไตย (ครป.)

...ฉันคือหิ่งห้อย

...ฉันคือหิ่งห้อย

ฉันจะเรืองแสงในยามที่ทุกสิ่งมืดมิด

ฉันจะบินว่อนฉวัดเฉวียน

เฝ้าดูความเป็นไปของสรรพสิ่งอย่างเงียบสงบ

ฉันจะมีอุเบกขา ในสิ่งที่พบเห็น

จะไม่ยินดี หรือยินร้าย ต่อทุกข์โศก หรือรื่นรมย์

ฉันภาวนาขอให้ผู้คนที่ทนทุกข์ และตัวฉัน

ได้หลุดพ้นจากโซ่ตรวนของกิเลส และตัณหา

ฉันภาวนาให้พ่อแม่ พี่น้องของฉัน หลานของฉัน

เป็นเช่นหิ่งห้อย

เรืองแสงร่วมกันบนหนทางธรรม

ฉันจะร่วมกับหิ่งห้อยนับล้านล้าน

ทอแสง สร้างขวัญ ขึ้นแทนหมู่ดาว

คราเมื่อพระอาทิตย์ส่องแสงพราว

หิ่งห้อยน้อยค่อยจากจร….

วนิดา ตันติวิทยาพิทักษ์

20 กันยายน 2546

เขียนขึ้นจากแรงบันดาลใจในการเข้าฝึกปฏิบัติธรรม

ณ ศูนย์ฝึกอบรมวิปัสสนากรรมฐานโกเอ็นก้า..

ขอขอบคุณประชาไท ในข้อมูลทั้งหมด

*******************************************