==เงินบาทอยู่ที่ไหน ตอนที่ 2 :บทความเรื่องค่าเงินบาทโดย พิเชษฐ พันธุ์วิชาติกุล==

สำหรับตอนที่ 2 นี้ฝ่ายเชียร์แม้วโปรดทำใจก่อนอ่าน เพราะเป็นการสับแหลกนโยบายการเงินของทักษิณ
และย้อนไปถึงสมัยรัฐบาลเชาวลิต ที่ทักษิณเข้าไปมีส่วน (คงจำกันได้คือทักษิณส่งลูกน้องคือนายทนง
เข้าไปก่อนช่วงลอยค่าเงิน แล้วเดือนถัดมาก็เข้าไปนั่งเป็นรองนายกฯ .. ทำให้พวกเชียร์แม้วเอามาใช้อ้าง
ว่าทักษิณไม่เกี่ยวข้องกับช่วงลอยค่าเงิน Mr. Green

)

นอกจากนี้เหมือนจะชมรัฐบาลชวนอีกต่างหาก เปรียบเทียบกับการใช้เงินบาทของรัฐบาลทักษิณ เช่น
การสร้างภาพหนี้ต่างประเทศลดลง โดยใช้วิธีกู้เป็นเงินบาทในประเทศแทนกู้ต่างประเทศเป็นดอลลาร์
รวมหลายแสนล้านบาท ทำให้เมื่อเงินบาทแข็งขึ้นมาในตอนนี้รัฐบาลพลาดโอกาสที่จะกำไรจากส่วนต่าง
อัตราแลกเปลี่ยนคิดเป็นเงินไทยถึง 6 หมื่นล้านบาท

ไม่นับการสับแหลกนโยบายต่างๆ ของรัฐบาลอดีตนายกฯ ทักษิณ ลองอ่านกันดูแล้วกันนะครับ

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
เงินบาทอยู่ที่ไหน ? (ตอนที่ 2) ( เงินบาทหายหรือเพราะดอลลาร์อ่อน?)
(อภิปรายนอกสภา โดย พิเชษฐ พันธุ์วิชาติกุล วันที่ 25/7/2007)
http://www.naewna.com/news.asp?ID=68910

เมื่อวันศุกร์ที่ 20 กรกฎาคม 2550 ท่านพลเอกสุรยุทธ์ จุลานนท์ นายกรัฐมนตรีได้ให้สัมภาษณ์เกี่ยวกับค่าเงินบาทสรุปว่า

"ปัญหาค่าเงินบาทที่แข็งขึ้นในขณะนี้ เป็นเพราะค่าเงินดอลลาร์/สรอ. อ่อนตัวลงมาก ไม่ใช่เป็นปัญหาจากตัวเงินบาท"

คำให้สัมภาษณ์ของท่านนายกรัฐมนตรีดังกล่าว เข้าใจว่ามาจากคำชี้แจงของธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) กระทรวงการคลัง และสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) ซึ่งสมัยที่เป็นรัฐบาลผู้เขียนก็เคยได้รับคำชี้แจงเช่นนี้เสมอ แต่เห็นว่าคำวิเคราะห์นี้ถูกต้องเพียงครึ่งเดียว ค่าเงินดอลลาร์อ่อนเป็นเหตุหนึ่ง แต่การไม่ได้เตรียมความพร้อมล่วงหน้าและการบริหารจัดการผิดพลาดที่สั่งสมมาตั้งแต่รัฐบาลที่แล้ว เป็นอีกส่วนหนึ่งที่ควรต้องพิจารณาด้วย

ในช่วง 5-6 ปีที่ผ่านมา สหรัฐอเมริกาประสบปัญหาทางเศรษฐกิจ มีปัญหาขาดดุลบัญชีเดินสะพัด (ดุลการค้า+ดุลบริการ) และดุลการเงินจำนวนมากทุกปี จึงแก้ไขปัญหาโดยได้พิมพ์เงินดอลลาร์ออกมาจำนวนมาก เชื่อกันว่าขณะนี้ฐานเงินดอลลาร์ในเอเชียมีมากกว่า 3.3 ล้านล้านดอลลาร์ (สามล้านสามแสนล้านดอลลาร์/สรอ.) หากจะคำนวณว่าทุนสำรอง 72,000 ล้านเหรียญหรือดอลลาร์/สรอ. เมื่อหักส่วนที่ไม่ใช่ดอลลาร์ออก และหักส่วนที่ได้ SWOP ขายล่วงหน้าไปแล้ว คงเหลือเป็นตัวเงินดอลลาร์จริงๆ สัก 30,000 ล้านดอลลาร์ เทียบสัดส่วนแล้วก็ยังไม่ถึงหนึ่งในร้อยของฐานเงินดอลลาร์ทั้งหมดของสหรัฐอเมริกาในภาคพื้นเอเชีย แต่ทำไมจึงกระทบค่าเงินบาทมากกว่าประเทศอื่นๆ ทั่วภูมิภาค คือค่าเงินบาทแข็งค่าขึ้นมากกว่าค่าเงินตระกูลอื่นๆ ในอัตราที่ค่อนข้างสูง มีการคำนวณว่าในรอบ 2 ปีที่ผ่านมาเงินบาทไทยแข็งค่าขึ้นถึงประมาณร้อยละ 18 ขณะที่ประเทศอื่น ๆ ต่างกันเพียงร้อยละ 4-5 อย่างมากที่สุดก็ไม่เกินเลขตัวเดียว น่าจะมีอะไรผิดพลาดจากนโยบายและการจัดการบริหารเงินบาทของรัฐบาลที่มาในระหว่างปี 2544-2549

ปัญหาค่าเงินอยู่ภายใต้หลัก อุปสงค์/อุปทาน ธรรมดา คือเมื่อมีมากกว่าความต้องการก็จะมีค่าน้อยลง และเมื่อมีน้อยกว่าความต้องการก็จะมีค่ามากขึ้น หลักการเช่นนี้น่าจะคาดการณ์ได้ตั้งแต่เมื่อ 5-6 ปีที่แล้ว แต่ทำไมรัฐบาลขณะนั้นกลับเก็บเงินดอลลาร์ไว้ในทุนสำรองจำนวนมาก แม้แต่การพิมพ์เงินบาทเพิ่มขึ้นเกือบเท่าตัวเพื่อขายเงินบาทออกไปซื้อเงินดอลลาร์เข้ามาเก็บ หากเทียบราคาเงินดอลลาร์ในวันนี้กับต้นทุนราคาที่ซื้อเข้ามา ธปท.น่าจะขาดทุนทางบัญชีเกินแสนล้านบาทแล้ว วันนี้หากจะซื้อเงินบาทเข้ามาโดยขายเงินดอลลาร์ออกไป ตัวเลขการขาดทุนทางบัญชีก็จะเป็นการขาดทุนจริงทันที จะหาผู้ใดมารับผิดชอบ ในเมื่อบุคคลในรัฐบาลที่แล้ว ตั้งแต่ตัวนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง และผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทยต่างได้พ้นตำแหน่งหน้าที่ไปหมดแล้ว หรือจะต้องมีผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทยอีกสักท่านหนึ่งต้องถูกศาลพิพากษาให้ชดใช้ค่าเสียหายนับแสนล้านบาทเหมือนในอดีต ?

วันนี้หากธปท.จะซื้อเงินบาทเข้ามา เพื่อลดดอลลาร์ในทุนสำรองเงินตราฯ นอกจากปัญหาธปท.จะต้องขาดทุนทันทีแล้ว ปัญหาคือเงินบาทในตลาดเงินจะยิ่งลดน้อยลง และดอลลาร์จำนวนนี้ก็จะไปเพิ่มปริมาณดอลลาร์ในตลาดเงินให้มากขึ้น เป็นการสวนทางกับความพยายามลดค่าเงินบาทให้อ่อนลงด้วยหลักอุปสงค์และอุปทาน ทั้งในตลาดเงินต่างประเทศ (Off shore) และตลาดเงินในประเทศ (On shore)

มีผู้เสนอความเห็นให้ธปท.พิมพ์เงินบาทเพิ่มขึ้นอีกเพื่อแก้ปัญหาอุปทาน แต่ปัญหาที่ตามมาคือฐานเงินบาทจะใหญ่ขึ้น ขณะเดียวกันค่าเงินดอลลาร์ในทุนสำรองหนุนค่าเงินบาทจะอ่อนตัวลงและลดน้อยลง ซึ่งจะทำให้ความมั่นคงและความเชื่อถือของค่าเงินบาทลดน้อยลง ซึ่งจะเป็นปัญหากับค่าเงินบาทในวันข้างหน้าอีกเช่นกัน

วันนี้มีความจำเป็นต้องให้เงินบาทอยู่ในอัตราที่เหมาะสมและมีเสถียรภาพ เมื่อครั้งที่รัฐบาล พลเอกชวลิต ยงใจยุทธ์ ลอยตัวค่าเงินบาทวันที่ 2 กรกฎาคม 2540 รัฐบาลประกาศมาตรการลอยตัวค่าเงินบาทอย่างมีการบริหารจัดการ แต่ก็ลาออกหนีปัญหาเสียก่อน รัฐบาลชวน หลีกภัย (2) ได้ใช้มาตรการกำกับดูแลอย่างเข้มงวดในการบริหารจัดการค่าเงินบาทที่เคยอ่อนตัวไปถึงดอลลาร์ละเกือบ 50 บาท มาอยู่ที่ดอลลาร์ละประมาณ 36-38 บาท และรักษาเสถียรภาพค่าเงินบาทให้หยุดนิ่งอยู่ที่ประมาณ 36-38 ตลอดมา ทั้งตลาดเงินในประเทศและตลาดเงินต่างประเทศ จนถึงรัฐบาล พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร ในช่วงปี พ.ศ. 2544-2549 ค่าเงินบาทแข็งค่าขึ้นตามลำดับจากดอลลาร์ละ 38-39 บาทเป็นประมาณดอลลาร์ละ 30 บาทในตลาดต่างประเทศ (Off shore) และ 33 บาทเศษในตลาดในประเทศ (On shore) สาเหตุเพราะขาดการกำกับดูแลอย่างรอบคอบและ เพราะนโยบายสารพัดประชานิยมของรัฐบาลในการใช้เงินบาท จน กลายเป็นปัญหาค่าเงินบาทที่สั่งสมและกระทบเสียหายต่อระบบเศรษฐกิจไทยอย่างรุนแรงในขณะนี้

มีตัวเลขที่น่าสนใจและสมควรแก่การพิจารณาคือ ในช่วงวิกฤติเศรษฐกิจครั้งสำคัญระหว่างปี 2540-2544 รัฐบาลชวน หลีกภัย ตั้งงบประมาณขาดดุลในปี 2542 , 2543 และ 2544 เป็นเงิน 25,000 ล้านบาท 110,000 ล้านบาทและ 105,000 ล้านบาทตามลำดับ รวมเป็นเงิน 240,000 ล้านบาท โดยใช้ทั้งเงินกู้ในประเทศและต่างประเทศ แต่รัฐบาล พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร ได้ตั้งงบประมาณขาดดุลในปี 2545 , 2546 และ 2547 เป็นเงิน 200,000 ล้านบาท 174,900 ล้านบาท และ 99,900 ล้านบาท รวมเป็นเงิน 474,800 ล้านบาท โดยกู้เป็นเงินบาทจากแหล่งเงินในประเทศ ด้วยการออกเป็นพันธบัตร ตั๋วเงินคลัง และตราสารเงินกู้ นั่นคือการนำเงินบาทจากตลาดเงินในประเทศมาใช้ล่วงหน้า และก่อหนี้ไว้ยาวนานไปถึงห้าปีสิบปีข้างหน้าตามอายุของตั๋วเงินคลัง หากเงินจำนวนดังกล่าวนี้เป็นการกู้เงินดอลลาร์จากต่างประเทศมาใช้ขณะที่ราคาดอลลาร์ละประมาณ 38 บาท วันนี้เงินบาทแข็งค่าขึ้นถึงดอลลาร์ละเกือบ 5 บาท ประเทศชาติน่าจะได้ประโยชน์จากผลต่างของหนี้เนื่องจากการลดค่าลงของค่าเงินดอลลาร์ คำนวณเป็นเงินถึงประมาณ 60,000 ล้านบาท

มิหนำซ้ำเมื่อกลางปี 2546 รัฐบาล พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร ยังได้ใช้เงินบาทซื้อเงินดอลลาร์ชำระหนี้เดิมของประเทศไทยที่มีต่อธนาคารโลกก่อนกำหนดไปอีกประมาณ 3,000 ล้านดอลลาร์/สรอ. โดยอ้างว่าเป็นการชำระหนี้ล่วงหน้าแก่ IMF ขณะที่เงินดอลลาร์ราคาประมาณ 38-39 บาท

หากจะมีการชำระหนี้ล่วงหน้าควรต้องกระทำในช่วงที่ค่าเงินบาทแข็งที่สุด แต่รัฐบาลขณะนั้นกลับชำระหนี้ล่วงหน้าในภาวะที่ค่าเงินบาทค่อนข้างอ่อน และต้องเสียค่าปรับเนื่องจากกาชำระหนี้ล่วงหน้าไปอีกจำนวนหนึ่ง เมื่อเทียบกับค่าเงินบาทขณะนี้ การชำระหนี้แก่ธนาคารโลกที่อ้างว่าเป็นการชำระหนี้แก่ IMF ทำให้ประเทศชาติต้องเสียประโยชน์จากค่าเงินบาทที่แข็งขึ้นคำนวณเป็นเงินอีกประมาณ 15,000 ล้านบาท

ในช่วง 5-6 ปีของรัฐบาล พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร รัฐบาลแทบจะไม่ได้มีการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานสำคัญเพื่อรองรับการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจของประเทศ หรือเอื้ออำนวยประโยชน์แก่ผู้ประกอบการอุตสาหกรรมในประเทศเลย นอกจากสนามบินสุวรรณภูมิที่เสร็จสิ้นพร้อมกับปัญหานานาประการ หน่วยงานอื่นไม่ว่าจะเป็นกรมทางหลวง กรมขนส่งทางน้ำ กรมทางหลวงชนบท กรมชลประทาน กรมทรัพยากรน้ำ กรมการพลังงาน การไฟฟ้า การประปา ฯลฯ ล้วนแล้วแต่ถูกลดงบประมาณรายจ่ายประจำปี เงินบาทส่วนใหญ่ถูกทุ่มเทไปอยู่ในงบกลางปีละแสนกว่าล้านบาท และทุ่มเทไปในโครงการประชานิยมที่แทบจะสูญเปล่า เช่น เงินจำนวน 80,000 ล้านบาทที่หายไปในโครงการกองทุนหมู่บ้านและชุมชน เงินในโครงการพักหนี้เกษตรกร โครงการสารพัดเอื้ออาทร และสารพัดโครงการจำนวนหลายหมื่นล้านบาทที่ใช้เงินหวยจากสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล ฯลฯ ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นการใช้เงินบาทในลักษณะบริโภคสิ้นเปลือง ไม่ก่อประโยชน์ใด ๆ ในทางลงทุน ขณะเดียวกันกลับสร้างภาระหนี้รายครัวเรือนของประชาชนให้เพิ่มขึ้นมหาศาล ไม่ว่าหนี้ของประชาชนผู้ยากจนในระดับรากหญ้า หรือหนี้บัตรเครดิตจำนวนมากเป็นประวัติการณ์ในชนชั้นกลาง เป็นผลให้ลดกำลังซื้อของประชาชนในประเทศลงอย่างรุนแรง ปัญหาภาคอุตสาหกรรมในขณะนี้มิใช่เพียงเพราะการส่งออกที่กระทบจากค่าเงินบาทแข็ง แต่สาเหตุใหญ่เพราะต้องกระทบอย่างรุนแรงจากกำลังการจับจ่ายใช้สอยของประชาชนในประเทศที่ลดลงอย่างรุนแรงด้วยเพราะไม่มีเงิน แม้กระทั่งเงินจากการขายหุ้นในเครือบริษัทชินวัตรฯ ทั้งหมดที่ขายหุ้นให้แก่กลุ่มบริษัทเทมาเซคจากประเทศสิงคโปร์จำนวน 72,000 ล้านบาท ก็เป็นการกู้เงินบาทจากธนาคารพาณิชย์ในประเทศไทย และขณะนี้ถูก คตส. อายัดไว้เกือบทั้งหมด ไม่สามารถเคลื่อนไหวเป็นประโยชน์ต่อตลาดเงินได้ ผู้ประกอบการในประเทศส่วนใหญ่ฐานะถดถอยลงและไม่มีเงิน เห็นได้จากการค้างจ่ายเงินประกันสังคมในส่วนของนายจ้างผู้ประกอบการ ที่ค้างกองทุนสวัสดิการสังคมจำนวนหลายหมื่นรายเพราะขาดสภาพคล่องเงินบาท

เมื่อต้นปี 2550-กรกฎาคม 2550 เงินดอลลาร์ไหลเข้าไทยประมาณ 4,000 ล้านเหรียญ/สรอ. เกือบทั้งหมดเพื่อเข้าลงทุนระยะสั้นในตลาดหลักทรัพย์ฯ และเก็งกำไรค่าเงินบาท ไม่ได้เข้ามาลงทุนในภาคการผลิตที่แท้จริง

มีรายงานจาก ธปท. เมื่อวันที่ 20 กรกฎาคม 2550 ว่าทุนสำรองเงินตราระหว่างประเทศของไทยเมื่อต้นปี 2549 อยู่ที่ประมาณ 53,288 ล้านเหรียญ/สรอ. ขณะนี้เพิ่มเป็นประมาณ 72,150 ล้านเหรียญ/สรอ. ณ วันที่ 13 กรกฎาคม 2550 เมื่อแปลงเป็นค่าเงินบาทแล้วอยู่ที่ 2,395,200 ล้านบาท จาก 2,450,600 ล้านบาท สินเชื่อสุทธิให้แก่รัฐบาล 108,600 ล้านบาท สินเชื่อให้แก่สถาบันการเงิน 1,231,000 ล้านบาท ฐานเงิน 761,800 ล้านบาท ซึ่งล้วนแล้วแต่บอกสภาพปัญหาค่าเงินบาทที่ประเทศไทยยังต้องประสบต่อไปในลักษณะที่รุนแรงกว่าผู้อื่น

เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา ท่านนายกรัฐมนตรีได้ออกมาประกาศมาตรการ 6 ประการเพื่อแก้ไขค่าเงินบาท ซึ่งคงจำเป็นที่จะต้องขออนุญาตอภิปรายนอกสภาต่อไปเป็นตอนที่ 3 ในวันเสาร์นี้