ศาสนาประจำชาติ : อย่าจับพระพุทธศาสนาเป็นตัวประกัน

ขณะนี้ มีองค์กรทางพุทธศาสนา พระสงฆ์ ฆราวาส และสมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติจำนวนหนึ่ง แสดงตนเป็นแนวร่วมกันในการผลักดันให้มีบัญญัติในทำนองว่า "พุทธศาสนาเป็นศาสนาประจำชาติของไทย" อยู่ในรัฐธรรมนูญฉบับใหม่

บางเครือข่าย ถึงกับยื่นเป็นคำขาดต่อสภาร่างรัฐธรรมนูญเลยด้วยซ้ำว่า หากไม่มีการบัญญัติให้พุทธศาสนาเป็นศาสนาประจำชาติไว้ในร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ก็จะดำเนินการผนึกกำลังปลุกระดมประชาชนให้ลงประชามติคว่ำร่างรัฐธรรมนูญฉบับนี้เสีย

ต้องพูดกันให้ชัดๆ เสียก่อนว่า การบัญญัติใดๆ ในรัฐธรรมนูญนั้น เป็นเรื่องเกี่ยวกับการเมืองการมีอำนาจของรัฐโดยแท้ ไม่ได้เป็นเรื่องของความศรัทธา การนับถือหรือไม่นับถือ ในศาสนาใดๆ

เพราะฉะนั้น ผู้ที่นับถือศาสนาพุทธ ถือปฏิบัติอย่างเคร่งครัดตามหลักธรรมแห่งพระพุทธศาสนา หนักแน่นในพระธรรมวินัย อาจจะไม่เห็นด้วยกับการให้บัญญัติว่าพุทธศาสนาเป็นศาสนาประจำชาติในรัฐธรรมนูญ ก็เป็นไปได้

ตรงกันข้าม ผู้ที่นับถือพระพุทธศาสนา หรือผู้มีกิเลสตัณหาพอกหัวใจจนขุ่นมัว หรือแม้แต่ลูกสมุนของมหาโจรใจหยาบ ก็อาจจะเห็นด้วยกับการให้มีบัญญัติดังกล่าวก็เป็นไปได้

การถกเถียงในประเด็นนี้ จึงไม่เกี่ยวว่า ชาวพุทธที่แท้จะต้องเห็นด้วย หรือพวกที่ไม่เห็นด้วยจะต้องเป็นพวกไม่เห็นดีเห็นงามกับพุทธศาสนา

เรื่องนี้ เป็นประเด็นการเมืองอย่างแท้จริง ตั้งแต่เริ่มต้นที่ขอเอาตัวเข้าไปบัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญ

เมื่อเข้าใจอย่างนี้แล้ว ก็ค่อยถกเถียงกันต่ออย่างมี "สติ"และ "ปัญญา" อาศัยหลักเหตุผล "อิทัปปัจยตา" เพื่อจะได้มองทะลุกิเลสตัณหา อคติ และการยึดมั่นถือมั่น เข้าสู่ความเป็นจริงของโลก

ผู้ที่ต้องการจะให้มีบทบัญญัติดังกล่าวในรัฐธรรมนูญ อย่างน้อย พึงจะต้องตอบคำถามให้ได้ว่า

1. การเขียนไว้ในรัฐธรรมนูญดังกล่าว จะมีผลต่อความจำเริญวัฒนาของพระพุทธศาสนาอย่างไร และจะมีผลกระทบหรือแม้แต่มีความเสี่ยงต่อภาคส่วนอื่นๆ ของประเทศชาติอย่างไร?

2. การเขียนไว้ในรัฐธรรมนูญดังกล่าว จะช่วยให้แก้ปัญหาความเสื่อมของพุทธบริษัท 4 ในบ้านเมืองยุคนี้อย่างไร

ไม่ว่าจะเป็น กรณีที่มีพระจำนวนไม่น้อยประพฤติตัวผิดพระธรรมวินัย เสพเมถุนกับสตรี ดื่มเหล้า ใบ้หวย ซื้อหวย หาเงินเข้าพกเข้าห่อตัวเอง หลอกลวงต้มตุ๋นประชาชนด้วยศรัทธาผิดๆ

หรือแม้กระทั่งกรณีอย่าง "ธรรมกาย"

รวมไปถึงความเสื่อมโทรมทางศีลธรรมจริยธรรมของประชาชน สารพัดสารพันปัญหาในยุคนี้

การจะแก้ปัญหาเหล่านี้ได้ จำเป็นต้องมีข้อบัญญัติดังกล่าวไว้ในรัฐธรรมนูญด้วยหรือ?

แม้ไม่มีข้อบัญญัติดังกล่าวไว้ในรัฐธรรมนูญ จะแก้ปัญหาดังกล่าวได้อย่างไร?

3. หากบัญญัติเอาไว้ในรัฐธรรมนูญแล้ว จะเกิดผลตามมาอย่างไร? คนไทยที่นับถือศาสนาอื่นๆ จะได้รับผลกระทบในทุกมิติทุกด้านอย่างไร?

หากอ้างว่า ไม่กระทบ ไม่เปลี่ยนแปลง ก็จะต้องตอบให้ได้ว่า ถ้าอย่างนั้นจะบัญญัติให้เปลืองกระดาษและน้ำหมึกไปทำไม

หากกระทบ ก็ต้องตอบให้ได้ว่า การที่รัฐธรรมนูญอันเป็นกฎหมายสูงสุดของประเทศ มีบทบัญญัติอันเป็นข้ออ้างของการรับรองการเลือกปฏิบัติของ "รัฐ" ต่อคนกลุ่มหนึ่งกลุ่มใดหรือศาสนาใดให้เลือกปฏิบัติเป็นพิเศษ จะมีความชอบธรรมตามหลัก "นิติรัฐ" อย่างไร?

4. การอ้างสถานการณ์ปัญหาภาคใต้ ความทุกข์ของชาวพุทธ เป็นข้ออ้างในการแสวงหาที่ยึดเหนี่ยวความมั่นคงในจิตใจ จึงต้องบัญญัติดังกล่าว เป็นการอ้างที่เลื่อนลอยเกินไปหรือไม่?

จะเป็นการแก้ปัญหาที่ตรงจุด หรือเป็นการเพิ่มเงื่อนไข ข้ออ้าง เปิดช่องให้เกิดปัญหาความรุนแรงต่อไปยิ่งกว่าเดิม

เดิม ข้อที่ผู้ก่อความไม่สงบใช้ในการปลุกระดม คือ การที่ชาวบ้านในท้องถิ่น ผู้มีเชื้อมลายู นับถือศาสนาอิสลาม ไม่ได้รับความเป็นธรรมจากภาครัฐ หากภาครัฐบัญญัติไว้ในกฎหมายสูงสุดเสียอีกว่า ศาสนาพุทธ คือศาสนาประจำชาติ จะยิ่งเพิ่มน้ำหนักให้แก่การเคลื่อนไหวปลุกระดมของฝ่ายผู้ไม่หวังดี หรือไม่?

5. การปลุกกระแสชาตินิยมในช่วงหลังๆ กับการพยายามปลุกกระแสศาสนานิยมในขณะนี้ จะมีผลดีต่อประเทศชาติ ในสถานการณ์ที่ต้องการความสมานฉันท์จากทุกคนในผืนแผ่นดินไทย ซึ่งมีทั้งคนที่มีเชื้อเขมร ไทย ลาว มอญ ฝรั่ง จีน ฯลฯ และนับถือศาสนาแตกต่างกันไป จริงหรือ?

หากนำไปสู่การ "คลั่งชาติ" หรือ "คลั่งศาสนา" จะเกิดความรุนแรง ความแตกแยกภายใน ทั้งในระดับจิตใจและการแสดงออก หยั่งรากลึก โดยไม่อาจแก้ไขได้ในหลายชั่วอายุคน หรือไม่

สุดท้าย การนำศาสนามาเป็นส่วนหนึ่งของเกมการเมือง ยื่นคำขาดในลักษณะว่า หากไม่บัญญัติไว้ จะปลุกชาวบ้านให้คว่ำร่างรัฐธรรมนูญฉบับนี้ ต่างอะไรกับ "การจับพระพุทธศาสนาเป็นตัวประกัน" เพราะในความเป็นจริง หากต้องการจะทำนุบำรุงศาสนา ก็สามารถกระทำได้เลย ไม่ต้องรอรัฐธรรมนูญ โดยดำเนินการคืนพระธรรมวินัยและพระพุทธธรรม สู่พุทธบริษัท 4 ซึ่งไม่ต้องอาศัยรัฐธรรมนูญเลยด้วยซ้ำ

การยื่นคำขาดในทำนองนี้ จึงถูกครหาว่า ดำเนินการเข้าทางกลุ่มอำนาจเก่า ที่ต้องการคว่ำร่างรัฐธรรมนูญฉบับนี้ โดยไม่พิจารณาเนื้อหาในภาพรวมเลยแม้แต่น้อย