@ แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง
การบริหารจัดการโครงสร้างพื้นฐานที่เป็นโครงการขนาดใหญ่จะต้องหาความพอเพียงให้ได้
จะต้องพยายามหลีกเลี่ยงการบริหารจัดการแบบเกินตัว และการบริหารจัดการแบบเบ็ดเสร็จเพราะโดยพื้นฐานของโครงการล้วนมีความจำเป็น มีนัยสำคัญ และมีผลกระทบต่อสาธารณะด้วยกันทั้งนั้น
แต่ด้วยจิตสำนึก แนวคิดและแนวปฏิบัติในปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงนั้นจะมีหลักการและวิธีการที่สามารถกำหนดความสำคัญ และความเร่งด่วนให้พอเพียงเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงทั้งทางด้านวัสดุ สังคม สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรมที่ต้องพอเพียงสมดุลพอดีกับทรัพยากรที่มีและเพื่อให้เกิดผลดีสูงสุดต่อส่วนรวมและสาธารณะ
ซึ่งทรัพยากรอาจจะต้องพิจารณาถึงทรัพยากรบุคคล ทรัพยากรทรัพย์สินทางปัญญาหรือภูมิปัญญาไทย ทรัพยากรธรรมชาติเกี่ยวกับวัสดุ เครื่องมืออุปกรณ์ และจะต้องรวมทรัพยากรที่เป็นสินทรัพย์ การเงิน การลงทุน เป็นต้น
ความพอเพียงภายใต้รัฐธรรมนูญเดิม แม้จะถูกยกเลิกไปแล้วตามคำสั่งคณะปฏิวัติฯ แต่ยังมีจุดเด่นอยู่หลายอย่าง
เช่น โครงการจะต้องอยู่ในแผนของสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติที่จะต้องคำนึงถึงความเป็นไปได้ของโครงการเชิงเศรษฐศาสตร์ เชิงสังคม และเชิงเทคนิค แล้วจึงเริ่มศึกษาผลกระทบสิ่งแวดล้อม
และโครงการที่ผ่านการอนุมัติจากคณะกรรมการงานสิ่งแวดล้อมแห่งชาติแล้วจึงจะสามารถตั้งงบประมาณแผ่นดินเพื่อดำเนินการได้
การทำโครงการปัจจัยพื้นฐานของสาธารณะแน่นอนที่สุดคือจะต้องตอบสนองผลประโยชน์ต่อสังคม แม้รัฐธรรมนูญฉบับถาวรยังไม่มี แต่ด้วยจิตสำนึกถึงสาธารณประโยชน์เป็นที่ตั้งแล้วปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตามกระแสพระราชดำรัสไทย และพระราชจริยวัตร ตลอดห้วงเวลาเกินกว่า 60 ปี ที่เป็นแนวปฏิบัติให้เกิดประโยชน์สุขต่อประชาชนคนไทยทั้งผอง
โชคดีของคนไทยที่รัฐบาลทักษิณถูกบีบด้วยพลังประชาชนให้ยุบสภาแปลงสถานภาพเป็นรัฐบาลรักษาการ
และต้องถือเป็นโชคดีทวีคูณเมื่อคณะปฏิรูปฯดับเงารัฐบาลทักษิณได้โดยสิ้นเชิง
อย่างไรก็ดี จากนี้ไปเจ้าหน้าที่ประจำของหน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้องกับเมกะโปรเจ็คต์ทั้งหลายจะต้องตระหนักและมีจิตสำนึกในปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่จะต้องนำพาประเทศให้ฟันฝ่าปัญหาอุปสรรคขวากหนามของการเลือกปฏิบัติ ฟันฝ่าการแสวงหาผลประโยชน์ต่างตอบแทน รวมฝ่าฟันการยกสัมปทานหรือผลประโยชน์ให้กับพวกพ้องซึ่งอาจรวมถึงต่างชาติที่เข้ามามีส่วนแบ่งความพอเพียงของชาติไทยเราออกไป
ความพอเพียงของโครงการขนาดใหญ่ในโครงสร้างพื้นฐานต่างๆ แม้จะเกี่ยวกับวัตถุแต่ด้วยปัจจัยของสาธารณะก็ยอมหมายถึงความพอเพียงจะต้องให้สอดรับกับสภาวะสังคม สภาวะสิ่งแวดล้อม และภาคส่วนของศิลปวัฒนธรรมด้วย
ขั้นตอนการดำเนินงานเริ่มจากการศึกษาโครงการ การวางโครงการ และการดำเนินงานในโครงการ จะต้องคิดให้ครบถ้วนเบ็ดเสร็จรอบด้าน
ขนาดของโครงการ จำนวนและปริมาณที่รองรับจะต้องสอดรับกับทรัพยากรของชาติ
จำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องพึ่งพาตนเองให้มากสุด
หลีกเลี่ยงการพึ่งพาเงินกู้หรือความช่วยเหลือจากต่างประเทศ
จะต้องมีการสร้างคนให้รองรับการพัฒนาตั้งแต่การสร้างนักวิชาการ
สร้างผู้ออกแบบและวางโครงการ สร้างบริษัทผู้รับเหมาที่เป็นคนไทย
ใช้เงินภายในเพื่อไม่ให้รั่วไหลไปที่อื่น
ใช้วัสดุอุปกรณ์ที่เป็นของไทยให้มากสุด
รวมทั้งจะต้องมีปรัชญาในการพึ่งพาตนเองทางเทคโนโลยี คือจะต้องฝึกฝนสร้างสมเทคโนโลยีที่เป็นภูมิปัญญาไทย เน้นวิถีไทยให้มากที่สุด
การรองรับการถ่ายโอนความรู้และเทคโนโลยีให้ทำได้ในระดับที่พอเหมาะเพียงเฉพาะที่เป็นความเชี่ยวชาญจริงๆ
และต้องมีปรัชญาให้พึ่งพาตนเองได้ และสามารถคิดเองทำเองหรือพัฒนาก้าวไปข้างหน้าได้ด้วยตัวเอง
ในแง่ของสังคม สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรมซึ่งต้องแยกแยะให้เห็นจุดเด่นที่เป็นรากฐานหยั่งลึกในจิตใจของคนไทยที่ต้องรักชาติ รักความเป็นไทยไม่ฟุ้งเฟ้อ หลงระเริงกับวัฒนธรรมตะวันตก ด้วยการหามาตรวัดที่เป็นไทย แต่อาจใช้การเทียบวัดให้เป็นมาตรฐานสากลได้
@ แนวทางการบริหารจัดการโครงการขนาดใหญ่
ความเป็นไทย เป็นเมืองพุทธ เป็นอู่ข้าวอู่น้ำของโลก จึงมีความเป็นอยู่อย่างพอเพียงได้โดยไม่ยากเย็น แนวพุทธกาลการขจัดกิเลสเป็นแนวทางของการจัดการให้พอเพียงได้เกือบทุกเรื่อง โดยปรัชญาทางความเหมาะสมด้วยมาตรวัดที่ก่อให้เกิดความสุขหรือความพึงพอใจในสังคมของประชาชนส่วนใหญ่ ไม่ใช่เพื่อรัฐบาลหรือกลุ่มหนึ่งกลุ่มใด จะเชื่อได้ว่าการพัฒนาด้วยปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงจะเป็นการพัฒนาที่ยั่งยืนแน่นอน
เราชาวไทยใคร่วิงวอนให้ผู้ปฏิบัติงานในโครงการเหล่านั้น แม้จะยังไม่มีรัฐบาลก็ตามหรือยังไม่มีรัฐธรรมนูญฉบับถาวรเพื่อยึดถือปฏิบัติก็ตาม แต่ด้วยปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงจะสามารถบริหารการเปลี่ยนแปลงได้ทั้งที่เกี่ยวกับวัตถุ สังคม สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรม ตามหลักการของธรรมาภิบาล และความพอเพียงของสาธารณะ สำหรับคนไทย สำหรับสังคมไทย และสำหรับประเทศไทยโดยรวม
จำนวนเมกะโปรเจ็คต์ต่างๆ ที่อยู่ในมือท่านหรือหน่วยงานของท่าน ซึ่งรัฐบาลทักษิณ ชินวัตร เคยจัดไว้ในทุกภาครัฐ เช่น ด้านโครงสร้างพื้นฐานที่แยกย่อยเป็นการขนส่ง ด้านการศึกษา ด้านการสาธารณสุข และอื่นๆ อีกมากที่ให้ทุกหน่วยงานตระเตรียมโครงการไว้เรียบร้อยแล้ว และนำออกโฆษณาเชิญชวนต่างชาติหรือเอกชนทำข้อเสนอเข้ามาบริหารจัดการ เริ่มจากการจัดเตรียม วางโครงการ หาแหล่งเงินทุน และการดำเนินโครงการจนแล้วเสร็จ พร้อมทั้งให้เสนอเงื่อนไขการจัดสรรผลประโยชน์แบบเบ็ดเสร็จ ซึ่งรัฐบาลชุดใหม่ที่มารับผิดชอบเมกะโปรเจ็คต์เหล่านี้จะต้องล้มกระดานยกเลิกไปก่อนโดยสิ้นเชิง
การบริหารจัดการต่อจากนี้ไป แม้จะยังไม่มีรัฐธรรมนูญฉบับถาวร แต่ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเป็นแนวทางการปฏิบัติก็ย่อมนำไปสู่การสัมฤทธิ์ผลได้ โดยกล้าประกันว่าไม่น่าจะถูกตรวจสอบโดย สตง. หรือ ป.ป.ช. อย่างแน่นอน
การจัดทำคงเริ่มจากแผนแม่บทก่อนว่ามีโครงการอะไรบ้าง และมีโครงการใดบ้างที่อยู่ในแผนดำเนินงาน แล้วนำมาบริหารจัดการตามครรลองที่เหมาะที่ควรตามหลักการ คือ ศึกษาความเป็นไปได้ของโครงการตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง และต้องศึกษาผลกระทบสิ่งแวดล้อม ตามกฎหมายและบริหารจัดการโครงการในการเปลี่ยนแปลงทั้งวัตถุ สังคม สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรม ตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ความพอเพียงเหล่านี้จะต้องพิจารณาดำเนินการในหลายส่วนของสังคม เพราะเป็นโครงการสาธารณะที่ต้องให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อสาธารณะ
และจะต้องเป็นการพัฒนาที่ยั่งยืน ในโครงการขนาดใหญ่โดยทั่วไปจะพิจารณาถึงประโยชน์การใช้สอย และอายุการใช้งานได้ถึง 100 ปี
http://www.matichon.co.th/matichon/matichon_detail.php?s_tag=01act01101049&day=2006/10/10
