ว่าด้วยเรื่อง "ผี" ที่ไม่ดุ

ผี ความหมายในพจนานุกรม แปลว่า
สิ่งที่มนุษย์เชื่อว่าเป็นสภาพลึกลับ มองไม่เห็นตัว แต่อาจจะปรากฏเหมือนมีตัวตนได้ อาจให้คุณหรือ
โทษได้ มีทั้งดีและร้าย เช่น ผีปู่ย่าตายาย ผีเรือน ผีห่า, เรียกคนที่ตายไปแล้วว่า ผี

ในสมัยโบราณที่เราไม่ได้นับถือเฉพาะแค่ศาสนา จะมีการ "นับถือผี" ด้วย จะเทียบเคียงได้กับคำว่า
"วิญญาณนิยม" (animism) ศ.ดร.นิธิ เอียวศรีวงศ์ กล่าวถึงเรื่องการนับถือผีไว้ว่า ผีในวัฒนธรรมไทย
เป็นผู้รักษากฎเกณฑ์ทางสังคม คนไทยโบราณรักษาสังคมของเขามาให้สงบเรียบร้อยได้โดยไม่มี
ใครเอาเปรียบสังคมจนเกินไป เกรงว่าขืนไปทำเข้าก็จะประสบความวิบัติต่างๆ ถ้าความเชื่อเรื่องผีขัด
กับวิทยาศาสตร์จนรับไม่ได้ ก็ต้องสร้างสิ่งอื่นขึ้นมาแทนที่ผี เพื่อช่วยรักษาบ้านเมืองให้สงบสุขต่อไป
และสิ่งที่สร้างขึ้นมาแทนนั้น ก็ต้องมีประสิทธิภาพเหมือนกับความเชื่อเรื่องผีด้วย นั่นก็คือ ต้องสร้าง
กฎหมายและกระบวนการยุติธรรมที่ศักดิ์สิทธิ์และมีประสิทธิภาพ น่าเสียดายที่คนไทยปัจจุบันเลิก
เชื่อผีเสียแล้ว แต่เราก็ไม่ได้สร้างระบบกฎหมายและกระบวนการยุติธรรมที่ศักดิ์สิทธิ์ขึ้นมาแทนที่
ฉะนั้นเราจึงสูญเสียผีไปโดยไม่มีอะไรอื่นมาทดแทน โดยความหมายนี้ ผีจึงเปรียบเหมือนสิ่งศักดิ์
สิทธิ์ที่มองไม่เห็นเทียบชั้นจตุคามได้เลย คอยช่วยจัดระเบียบสังคมเมื่อไม่มีกระบวนการยุติธรรมที่
ดีพอ ความเชื่อบวกด้วยความกลัวผีลงโทษเมื่อทำผิดจะทำให้สังคมอยู่ร่วมกันได้นั่นเอง

บทสรุปเรื่องนี้ด้วยคำที่ว่า "ผีที่ไหนจะจงรักภักดี" ก็เปรียบเหมือนสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่คอยช่วยจัดระเบียบ
สังคมให้อยู่ร่วมกันได้ที่ไหนจะจงรักภักดีนั่นเอง จบ